Για σένα που κάνεις το tutorial από το σπίτι

Αν κάνεις το tutorial στο σπίτι και όχι στο πλαίσιο ενός από τα Django Girls events, μπορείς να αγνοήσεις εντελώς αυτό το κεφάλαιο και να πας κατευθείαν στο κεφάλαιο Πώς δουλεύει το internet.

Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι καλύπτουμε γνωστικά ένα αντικείμενο καθώς το συναντάμε και όχι όλα μαζεμένα. Αυτή είναι μια σελίδα που συγκεντρώνει όλες τις οδηγίες εγκατάστασης σε ένα μέρος (το οποίο είναι χρήσιμο για ορισμένες μορφές των εργαστηρίων). Μπορείτε να διαλέξετε να τα εγκαταστήσετε όλα όσα είναι σε αυτή τη σελίδα αν θέλετε. Αλλά αν θέλετε να μαθαίνετε πράγματα καθώς εγκαθιστάτε πράγματα στον υπολογιστή σας, αγνοήστε αυτό το κεφάλαιο και θα εξηγήσουμε τη διαδικασία εγκατάστασης διαφόρων εργαλείων καθώς τα συναντάμε μπροστά μας.

Καλή τύχη!

Αν παρακαλουθείτε ένα εργαστήριο

Εάν παρακολουθείτε ένα από τα Django Girls events:

• Το εργαστήριο μπορεί να έχει μια "ομάδα εγκατάστασης" πριν το κυρίως εργαστήριο. Αν ανήκετε στην ομάδα εγκατάστασης, τότε αυτή η σελίδα είναι για εσάς! Ακολουθήστε τις οδηγίες εδώ, για να έχετε όλα όσα χρειάζεστε για το εργαστήριο εγκατεστημένα, με τη βοήθεια των βοηθών αν χρειαστεί. Στη συνέχεια, στο κυρίως εργαστήριο, θα είστε σε θέση να παρακάμψετε τις οδηγίες εγκατάστασης που θα συναντήσετε στον οδηγό.
• Μπορεί να σας έχουν ζητήσει οι διοργανωτές του εργαστηρίου να δοκιμάσετε στο σπίτι να εγκαταστήσετε τα πάντα στον υπολογιστή σας, πριν ξεκινήσει το εργαστήρι. Εάν σας έχει ζητηθεί να το κάνετε αυτό, η σελίδα αυτή είναι για εσάς! Ακολουθήστε τις οδηγίες εδώ, όσο καλύτερα μπορείτε. Στη συνέχεια, στο κυρίως εργαστήριο, όταν φτάνετε σε ένα βήμα εγκατάσταση στον οδηγό, αν δεν έχει συμπεριληφθεί από εμάς μπορείτε να λάβετε βοήθεια από το λεωφορείο.
• Αν το εργαστήριο σας δεν έχει ομάδα εγκατάστασης (ή δεν μπορούσατε να παρευρεθείτε) και οι διοργανωτές δεν σας ζήτησαν να εγκαταστήσετε όσα χρειάζεται πριν φτάσετε, αγνοήστε αυτή τη σελίδα και πηγαίνετε στον κεφάλαιο Πως δουλεύει το internet. Θα εγκαθιστάτε οτιδήποτε χρειάζεται καθώς το συναντάτε στον οδηγό.

Εγκατάσταση

Σε αυτό τον οδηγό θα φτιάξουμε ένα blog. Για να το κάνουμε αυτό, καθώς προχωράμε θα σας ζητηθεί να εγκαταστήσετε διάφορα προγράμματα στον υπολογιστή σας και να δημιουργήσετε μερικούς λογαριασμούς. Αυτή η σελίδα συγκεντρώνει όλες τις εγκαταστάσεις και τις δημιουργίες λογαριασμών σε ένα μέρος (το οποίο είναι χρήσιμο για μερικούς τύπους εργαστηρίων).

Εγκατάσταση Python

Για τους αναγνώστες στο σπίτι: αυτό το κεφάλαιο καλύπτεται στο βίντεο Installing Python & Code Editor.

Αυτή η ενότητα βασίζεται σε tutorials από tην κοινότητα Geek Girls Carrots (https://github.com/ggcarrots/django-carrots)

Το Django είναι γραμμένο σε Python. Χρειαζόμαστε την Python για να κάνουμε το οτιδήποτε στο Django. Ακόμη και να το εγκαταστήσουμε. Ας ξεκινήσουμε εγκαθιστώντας την Python! Θέλουμε να εγκαταστήσετε την τελευταία έκδοση της Python 3. Αν έχετε κάποια παλαιότερη έκδοση θα θέλαμε να την αναβαθμίσετε. Αν έχετε ήδη την έκδοση 3.4 ή υψηλότερη τότε θα είστε μια χαρά.

$ python3 --version
Python 3.6.1

$ sudo apt install python3

$ sudo dnf install python3

$ sudo zypper install python3

Επιβεβαιώστε ότι η εκγκατάσταση πέτυχε ανοίγοντας μια κονσόλα και τρέχοντας python3:

command-line

$ python3 --version
Python 3.6.1

Η έκδοση σας μπορεί να είναι διαφορετική από την 3.6.1. Θα πρέπει να είναι η ίδια με αυτή που εγκαταστήσατε.

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Αν είστε σε Windows και λάβετε ένα σφάλμα ότι η εντολή python3 δεν βρέθηκε, προσπαθήστε την εντολή python (χωρίς το 3) και σιγουρευτείτε ότι η έκδοση εξακολουθεί να είναι ίση ή μεγαλύτερη της 3.4.0.

Αν έχετε τυχόν απορίες ή κάτι πήγε στραβά και δεν έχετε ιδέα τι να κάνετε, παρακαλούμε ρωτήστε τον βοηθό σας! Μερικές φορές τα πράγματα δεν πηγαίνουν καλά και είναι καλύτερο να ρωτάμε κάποιον με εμπειρία.

Εγκατάσταση επεξεργαστή κώδικα

Υπάρχουν πολλά code editors (επεξεργαστές κώδικα) διαθέσιμοι και για αυτό είστε ελεύθεροι να διαλέξετε αυτόν που σας αρέσει περισσότερο (ή ανάλογα την τσέπη σας αν θέλετε να αγοράσετε κάποιον). Οι περισσότεροι προγραμματιστές της Python χρησιμοποιούν περίπλοκα, αλλά εξαιρετικά ισχυρά IDEs (Integrated Development Environments - Ολοκληρωμένα Περιβάλλοντα Ανάπτυξης), όπως το PyCharm. Για αρχάριους, ωστόσο, αυτή η επιλογή είναι ίσως η λιγότερο κατάλληλη· οι συστάσεις μας είναι προγράμματα εξίσου ισχυρά, αλλά πολύ απλούστερα.

Οι προτάσεις μας φαίνονται παρακάτω αλλά μην διστάσετε να ρωτήσετε τον προπονητή σας ποιες είναι οι προτιμήσεις του. Θα είναι ευκολότερο να σας βοηθήσουν.

Gedit

Το Gedit είναι ένα ανοικτού κώδικα (open source) δωρεάν πρόγραμμα επεξεργασίας (free editor), διαθέσιμο για όλα τα λειτουργικά συστήματα.

Κατεβάστε το εδώ

Sublime Text

Το Sublime Text είναι ένας δημοφιλής επεξεργαστής με μια περίοδο δωρεάν χρήσης (στο πέρας αυτής μπορείτε να εξακολουθείτε να το χρησιμοποιείτε) και είναι διαθέσιμο για όλα τα λειτουργικά συστήματα.

Κατεβάστε το εδώ

Atom

Το Atom είναι άλλος ένας δημοφιλής επεξεργαστής. Είναι δωρεάν, ανοιχτού κώδικα και διαθέσιμος για Windows, macOS και Linux. Το Atom αναπτύχθηκε από το GitHub.

Κατεβάστε το εδώ

Γιατί χρειαζόμαστε τον Επεξεργαστή Κώδικα;

Μπορεί να αναρωτιέσαι γιατί εγκαθιστούμε αυτό το ειδικό πρόγραμμα επεξεργασίας κώδικα λογισμικού, αντί να χρησιμοποιήσουμε κάτι σαν το Word ή το Notepad.

Ο πρώτος λόγος είναι ότι ο κώδικας πρέπει να είναι απλό κείμενο (δίχως bold, italic, πίνακες, εικόνες κλπ, όπως θα χρησιμοποιούσε κανείς ένας επεξεργαστή κειμένου). Το πρόβλημα με τα προγράμματα όπως το Word και το Textedit είναι ότι δεν παράγουν στην ουσία απλό κείμενο αλλά "πλούσιο" (με γραμματοσειρές, φορμάρισμα κειμένου και αυτά που αναφέραμε παραπάνω), χρησιμοποιώντας δικές του μορφές όπως RTF (Rich Text Format).

Δεύτερον, τα προγράμματα επεξεργασίας κώδικα είναι εξειδικευμένα στην σύνταξη κώδικα ούτως ώστε να μπορούν να παρέχουν χρήσιμα χαρακτηριστικά όπως η επισήμανση κώδικα με χρώμα σύμφωνα με την σημασία του, η αυτόματο κλείσιμο εισαγωγικών κλπ.

Θα τα δούμε όλα αυτά αργότερα. Σύντομα, θα αρχίσετε να βλέπετε τον παλιό σας, έμπιστο επεξεργαστή κώδικα ως ένα από τα αγαπημένα σας εργαλεία. :)

Εγκατάσταση virtualenv και Django

Μέρος αυτής της ενότητας βασίζεται στους οδηγούς των Geek Girls Carrots (https://github.com/ggcarrots/django-carrots).

Μέρος αυτής της ενότητας βασίζεται στον οδηγό django-marcador υπό την άδεια χρήσης Creative Commons Attribution-ShareAlike 4.0 International License. Τα πνευματικά δικαιώματα του οδηγού django-marcador ανήκουν στον Markus Zapke-Gründemann.

Εικονικό περιβάλλον

Πριν την εγκατάσταση του Django, θα εγκαταστήσουμε ενα εξαιρετικά χρήσιμο εργαλείο για να κρατήσουμε το περιβάλλον του υπολογιστή σας τακτοποιημένο και καθαρό. Μπορείτε να παραβλέψετε αυτό το βήμα, αλλά προτείνουμε να το ακολουθήσετε καθώς αν δεν το ακολουθήσετε υπάρχει σοβαρή πιθανότητα να προκύψουν σφάλματα αργότερα. Ξεκινώντας με την καλύτερη δυνατή εγκατάσταση, θα αποφύγετε πολλά προβλήματα στο μέλλον!

Ας δημιουργήσουμε λοιπόν ενα εικονικό περιβάλλον (το αποκαλούμενο virtualenv). Το virtualenv θα απομονώσει την κάθε εγκατάσταση Python/Django ανά έργο (project). Αυτό σημαίνει ότι οι αλλαγές που κάνετε σε μια ιστοσελίδα (έργο - project) δεν θα επηρεάζουν οποιεσδήποτε άλλες ιστοσελίδες που αναπτύσσετε παράλληλα. Κάθε ιστοσελίδα θα έχει τα δικά της πακέτα και κάθε πακέτο την δική του έκδοση (version). Καλό, ε;

Το μόνο που χρειάζεται να κάνετε είναι να βρείτε έναν φάκελο στον οποίο θέλετε να δημιουργήσετε το virtualenv. Για παράδειγμα, το home directory σας. Στα Windows, θα μοιάζει κάπως έτσι C:\Users\Name ( όπου Name είναι το όνομα της σύνδεσης σας).

ΣΗΜΕΙΩΣΗ: Στα Windows, σιγουρευτείτε ότι αυτός ο κατάλογος δεν περιέχει χαρακτήρες που τονίζονται ή ειδικούς χαρακτήρες. Αν το όνομα χρήστη σας περιέχει χαρακτήρες που τονίζονται, χρησιμοποιείστε ένα διαφορετικό φάκελο, για παράδειγμα C:\djangogirls.

Για αυτό το tutorial θα χρησιμοποιήσουμε ένα νεο φάκελο djangogirls από το home directory σας:

command-line

$ mkdir djangogirls
$ cd djangogirls

Θα δημιουργήσουμε ένα virtualenv με το όνομα myvenv. Η γενική εντολή είναι:

command-line

$ python3 -m venv myvenv

C:\Users\Name\djangogirls> python -m venv myvenv

$ python3 -m venv myvenv

Δουλεύοντας με το virtualenv

Η παραπάνω εντολή θα δημιουργήσει έναν φάκελο που ονομάζεται myvenv (ή όποιο άλλο όνομα διαλέξετε) που περιέχει το εικονικό μας περιβάλλον (βασικά ένα μάτσο φακέλων και αρχείων).

C:\Users\Name\djangogirls> myvenv\Scripts\activate

$ source myvenv/bin/activate

Θα ξέρετε ότι είστε μέσα σε ένα virtualenv όταν δείτε την γραμμή εντολών στην κονσόλα σας να είναι συμπληρωμένη με το όνομα του μέσα σε παρένθεση, πχ (myvenv).

Όταν δουλεύετε μέσα σε ένα εικονικό περιβάλλον, η εντολή python θα αναφέρετε αυτόματα στην σωστή έκδοση ώστε να μπορείτε να χρησιμοποιήσετε την εντολή python αντί για python3.

Εντάξει, μέχρι τώρα έχουμε τακτοποιήσει το περιβάλλον εργασίας μας. Μπορούμε επιτέλους να εγκαταστήσουμε το Django!

Εγκατάσταση Django

Τώρα που είστε μέσα στο virtualenv, μπορείτε να εγκαταστήσετε το Django.

Πριν κάνουμε αυτό, πρέπει να σιγουρευτούμε ότι έχουμε την τελευταία έκδοση του pip, το εργαλείο που χρησιμοποιούμε για να εγκαταστήσουμε το Django (και οποιοδήποτε άλλο Python πακέτο όπως θα δούμε αργότερα):

command-line

(myvenv) ~$ python3 -m pip install --upgrade pip

Εγκατάσταση πακέτων με τα requirements

Το αρχείο requirements είναι μια λίστα από dependencies (δυστυχώς, πάλι, δεν υπάρχει αντίστοιχος ελληνικός όρος αλλά φανταστείτε το ως τις "απαιτήσεις" της εφαρμογής σας - απαιτήσεις όχι σε μνήμη, σκληρό δίσκο κλπ αλλά σε άλλα προγράμματα) προς εγκατάσταση χρησιμοποιώντας την εντολή pip install:

Δημιουργήστε πρώτα ένα αρχείο requirements.txt μέσα στο φάκελο djangogirls / χρησιμοποιώντας το πρόγραμμα επεξεργασίας κώδικα που εγκαταστήσατε νωρίτερα. Μπορείτε να το κάνετε αυτό, ανοίγοντας ένα νέο αρχείο στο πρόγραμμα επεξεργασίας κώδικα και στη συνέχεια αποθηκεύοντάς το ως requirements.txt στο φάκελο djangogirls /. Ο φάκελός σας θα μοιάζει κάπως έτσι:

djangogirls
└───requirements.txt

Στο αρχείο djangogirls/requirements.txt θα πρέπει να προσθέσετε τα ακόλουθα:

djangogirls/requirements.txt

Django~=5.1.2

Τώρα τρέξτε pip install -r requirements.txt για να ξεκινήσει η εγκατάσταση του Django.

command-line

(myvenv) ~$ pip install -r requirements.txt
Collecting Django~=5.1.2 (from -r requirements.txt (line 1))
  Downloading Django-5.1.2-py3-none-any.whl (7.1MB)
Installing collected packages: Django
Successfully installed Django-5.1.2

Αυτό ήταν! Είστε (επιτέλους) έτοιμοι να δημιουργήσετε μια Django εφαρμογή!

Εγκατάσταση Git

Το Git είναι ένα «σύστημα ελέγχου έκδοσης» και χρησιμοποιείται από πολλούς προγραμματιστές. Αυτό το εργαλείο μπορεί να παρακολουθήσει τις αλλαγές στα αρχεία με την πάροδο του χρόνου έτσι ώστε να μπορείτε να ανακαλέσετε συγκεκριμένες εκδόσεις σε μεταγενέστερο στάδιο. Είναι κάπως σαν την δυνατότητα "παρακολούθηση αλλαγών" σε προγράμματα επεξεργασίας κειμένου (όπως το Microsoft Word ή το LibreOffice Writer) αλλά πολύ πιο δυνατό.

Εγκαθιστώντας το Git

$ sudo apt install git

$ sudo dnf install git

$ sudo zypper install git

Δημιουργία GitHub λογαριασμού

Πηγαίνετε στο GitHub.com και φτιάξτε έναν δωρεάν λογαριασμό. Σιγουρευτείτε ότι θα θυμάστε τον κωδικό πρόσβασης (προσθέστε τον σε κάποιον password manager, αν χρησιμοποιείτε κάποιον).

Δημιουργία λογαριασμού στο PythonAnywhere

Το PythonAnywhere είναι μια υπηρεσία για την εκτέλεση Python κώδικα σε διακομιστές «στο σύννεφο» (cloud). Θα το χρησιμοποιήσουμε για τη φιλοξενία του site μας στο internet.

Θα φιλοξενήσουμε το blog που χτίσαμε στο PythonAnywhere. Δημιουργήστε έναν "Beginner" λογαριασμό (δεν χρειάζεστε πιστωτική κάρτα).

• www.pythonanywhere.com

Σημείωση Όταν επιλέξετε όνομα χρήστη θυμηθείτε ότι τα urls του blog σας θα έχουν τη μορφή yourusername.pythonanywhere.com. Οπότε επιλέξτε είτε το συνηθισμένο σας όνομα χρήστη (πχ αυτό που βάλατε στο GitHub) είτε κάποιο που να ταιριάζει με τη θεματολογία του blog σας. Επίσης, σιγουρευτείτε ότι θα θυμάστε τον κωδικό πρόσβασης σας.

Δημιουργώντας ένα PythonAnywhere API token

Αυτό είναι κάτι που πρέπει να κάνετε μόνο μια φορά. Μετά την εγραφή σας στο PythonAnywhere θα μεταφερθείτε στο ταμπλό σας. Βρείτε το σύνδεσμο "Λογαριασμός" πάνω δεξιά στη σελίδα σας:

στη συνέχεια επιλέξτε την καρτέλα που ονομάζεται "API Token" και πατήστε το κουμπί που λεει "Δημιουργία νέου API Token".

Αρχίστε να διαβάζετε

Συγχαρητήρια, όλα έχουν ρυθμιστεί σωστά και είστε πανέτοιμοι! Αν έχετε ακόμα χρόνο πριν το workshop, ίσως να σας βοηθούσε να ξεκινήσετε να διαβάζετε μερικά από τα εισαγωγικά κεφάλαια:

• Πως λειτουργεί το internet

• Εισαγωγή στην γραμμή εντολών

• Εισαγωγή στην Python

• Τι είναι το Django;

Καλά να περάσετε στο workshop!

Όταν ξεκινήσει το workshop, μπορείτε να πατε αμέσως στο Το πρώτο σας Django project!, αφού έχετε ήδη καλύψει το υλικό των ενδιάμεσων ενοτήτων στα προηγούμενα κεφάλαια.